ĹťabiĹski Jan Opowiadania o zwierzetach

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

się, że są to wszystko tereny podzwrotnikowe, wobec czego nie przypuszczamy, aby
wymagały one jakichś specjalnych zabezpieczeń przed zimnem. I rzeczywiście, okazuje się.
że wszystkie włosy ich futra są wyłącznie tyko ościste. Z drugiej strtny jednak ci, którzy
dobrze pamiętają nie tylko taką .iedno- wyrazową charakterystykę klimatyczną: ciepło lut zi-
mno, wdedzą, że gorąco jest. w tamtejszych okolicach tylko w dzień. Noce natomiast,
zwłaszcza na terenach otwartych, a więc pustyniach i stepach, bywają wręcz chłodne i spadek
temperatury nawet do zera nie bywa rzadkością.
Może więc takie lekkomyślne pozbycie się okrywy puchowej nie świadczy o
przezorności" góralków?
Lecz przecież zmiany ewolucyjne, jakim podlegały zwierzęta dopasowując się do takich
lub innych warunków, nie zależą od ich woli, a więc trudno tu mówić o lekkomyślności lub
przezorności. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę wszystkich, i uczynię to jeszcze nie raz,
że w przyrodzie ten sam efekt uzyskuje się zazwyczaj różnymi drogami. Przy czym ewolucja
na ogół nigdy się nie cofa, nie uprawia wahadełek tam i z powrotem. Na przykład jakiś
gatunek wodny przekształcił się na istotę lądową, w związku z czym zatracił skrzela i
oddycha teraz płucami. Ale jeśli po kilkudziesięciu milionach lat odmieniło mu się i znów z
jakichś względów jego obecni przedstawiciele zaczynają mieć do czynienia z żywiołem
wodnym, to nie sądzmy, że płuca u nich zanikną i z powrotem pojawią się skrzela. Tak na
ogół nigdy nie bywa. Wieloryby czy foki, niegdyś ssaki lądowe, mimo że wróciły do wody,
nie zatraciły płuc, oddychają nimi dalej, tylko zaczynają się w nich wykształcać najrozmai-
tsze inne przystosowania, które przy zachowaniu atmosferycznym powietrzem
oddychających płuc pozwalają im jednak na tak długie przebywanie pod powierzchnią
wody, na jakie nie mogłyby sobie pozwolić żadne z pokrewnych im ssaków lądowych.'
I tutaj występuje rzecz podobna. Zatraciło się puch, a jednak przynajmniej na noc warto
by mieć nieco cieplejszy kożuszek! Ale raz stracony puch z powrotem nie wyrośnie, toteż u
moich bohaterów widzimy kompletną dziwaczność, nie spotykaną u innych ssaków:
początki, czyli te najbliższe naskórka milimetry, zawsze jak pień sosny prostych włosów
ościstych cienieją, wiot- czeją i skręcają się faliście, dzięki czemu ten sam włos u nasady
przybiera charakter puchowy, dobrze zatrzymujący izolującą warstewkę powietrza, a dalsza
jego część jest już typowym włosem ościstym.
Jednakże aby tak dokładnie zbadać włosy zwierzątka, musielibyśmy mieć je w ręku. A
wówczas u niejednego z moich czytelników pojawiłaby się, no... może nie zdecydowana
wątpliwość, bo mimo wszystko gryzonio- watość oglądanego obiektu po prostu rzuca się w
oczy ale pewnego rodzaju zdziwienie, dlaczego poza ogólnym pokrojem ciała nie widać tu
najbardziej charakterystycznej cechy gryzonia, mianowicie jego siekaczy dwóch
potężnych przednich zębów w górnej szczęce oraz dwu w dolnej. Każdy z nas pamięta je u
szczura, myszy, wiewiórki, bobra; dzięki nim koniec pyszczka ich wszystkich jest w zasadzie
podobny. Tu zaś coś dziwnego. Nie tylko owe siekacze nie rzucają się w oczy, bo zębów
przy zamkniętym pyszczku w ogóle nie widać, ale cała mordka jest zadziwiająco zaostrzona,
przechodzi niemal w króciutki ryjek.
W momencie takiej rozterki poinformowałbym o najbardziej zaskakującej sprawie, że
góralki " wcale nie są gryzoniami, a należą do grupy... zwierząt kopytnych.
Gdzie kopytne? W jaki 6posób kopytne? Pańskie zwierzę nie jest podobne ani do
konia, ani do świni, ani do sarny, ani antylopy, ani wielbłąda, choćby nawet w miniaturze
skąd tu więc kopytne?
I wtedy oczywiście rzucilibyśmy się do starannego studiowania zakończenia krótkich
nóżek. Zanim jednak tym się zajmiemy, żeby nie było nieporozumień, po
wtórzę jeszcze raz jest to rząd z grupy kopytnych i to najbliżej spokrewnionych ze
słoniami!
Okazuje się, że owe nóżki, wbrew temu, do czego przyzwyczajeni jesteśmy u kopytnych,
są zakończone w przedniej parze czterema, w tylnej trzema palcami, w dodatku do końca
połączonymi płatami skóry, jak u ssaków wodnych, o co jednak góralki trudno jest posądzać, [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki