Mazur S. ZarzÄdzanie projektem 2004(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Z punktu widzenia fi nansowania ze środków unijnych, projekty można podzielić na trzy grupy:
1. Projekty, które mają szanse na współfinansowanie.
2. Projekty, które mogłyby liczyć na współfi nansowanie po wprowadzeniu do nich pewnych modyfikacji.
3. Projekty, które raczej nie mają szans na współfinansowanie.
Głównym przedmiotem debaty wewnątrzsamorządowej będzie druga kategoria projektów, czyli możliwo-
ści zmiany projektów w taki sposób, aby odpowiadały kryteriom UE. Samorządy będą musiały dokonywać
w tym zakresie trudnych wyborów, decydując o wynikach i wpływie zmienionych projektów pod kątem tego,
czy nadal spełniają ich strategiczne priorytety.
Należy także wspomnieć o roli inicjatyw wspólnotowych to znakomita sposobność bezpośredniej wymia-
ny doświadczeń, podejść i technik na poziomie samorządu. Jednak projekty te często wymagają długiej fazy
opracowania przed złożeniem wniosku. Jest rzeczą ważną, aby spotkania partnerów doprowadziły do zbliże-
nia celów działania. Wszyscy partnerzy powinni mieć klarowną koncepcję projektu ponadnarodowego, jego
celów i produktów przed przyznaniem środków ze strony UE.
64 P O R A D N I K D L A S A MO R Z D � W T E R Y T O R I A L N Y C H
10.3. PROGRAMY FUNDUSZY STRUKTURALNYCH:
STRUKTURY ZARZDZANIA I KLUCZOWE DOKUMENTY
Ze względu na fakt, że struktury administracyjne i zarządzania programami funduszy strukturalnych odgrywają
ważną rolę w konstruowaniu i wdrażaniu tych ostatnich, muszą one zostać precyzyjnie opisane. Przygotowane
w ten sposób projekty muszą odpowiadać pośrednim i końcowym celom programu. Struktury administracyjne
i zarządzania odgrywają kluczową rolę we właściwym monitorowaniu i ocenie programów oraz projektów.
Punktem wyjścia jest opracowanie dokumentów strategicznych w celu osiągnięcia pożądanych celów społecz-
no-gospodarczych. W tym zakresie można zastosować jedno z dwóch podejść:
" Ramowe Podstawy Wsparcia Wspólnoty (CSF) z Programami operacyjnymi (OP).
" Dokumenty Programowe (SPD).
10.3.1. Ramowe Podstawy Wsparcia Wspólnoty (CSF)
Podejście to jest najbardziej preferowane w realizacji dużych programów z pierwszej grupy celów. Polska znaj-
dzie się w tej kategorii. Podejście to, przyjęte przez rząd Polski i CSF na lata 2004-2006, opierać się będzie na
Narodowym Planie Rozwoju, który został przedłożony w Brukseli w czerwcu 2002 r. Program ten określa ogólną
strategię udzielania pomocy przez fundusze strukturalne kilku regionom na terenie państwa członkowskiego.
Ramowe Podstawy Wsparcia Wspólnoty opisują społeczne i gospodarcze uwarunkowania kraju i regionów ob-
jętych funduszami strukturalnymi. CSF określi strategię działania dla Wspólnoty Europejskiej i krajów członkow-
skich oraz oceni spodziewane wpływy przyjętej strategii. CSF decyduje także o priorytetach w zakresie rozwo-
ju, określa cele do osiągnięcia oraz systemy zarządzania fi nansowego, monitorowana, oceny i kontroli.
Elementem CSF jest także roczny plan fi nansowy, który określa poziom wkładu w program ze strony każdego
narzędzia funduszu strukturalnego (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny,
itp.), ze strony administracji centralnej i samorządów różnych szczebli oraz wkład sektora prywatnego.
CSF wymaga także od państw członkowskich wyznaczenia organizacji zarządzającej, którą w Polsce jest Mini-
sterstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.
10.3.2. Programy operacyjne
Programy operacyjne rozbudowują strukturę określoną przez CSF w formie szkicu strategii regionalnej, czyli
ogólnie rzecz biorąc, sposobów wydatkowania środków unijnych.
Każdy Program operacyjny powinien zawierać:
" priorytety programu, ich spójność z CSF oraz cele wraz z charakterystyką ich wpływów,
" opis czynności koniecznych do realizacji priorytetów,
" plan finansowy wskazujący kwoty finansowania z unijnych funduszy strukturalnych, jak również wkład
ze strony organizacji prywatnych i publicznych,
" wyznaczenie instytucji zarządzającej instytucje odpowiedzialne za realizację ośmiu Programów ope-
racyjnych w Polsce w latach 2004-2006,
" opis czynności związanych z zarządzaniem Programem operacyjnym,
" opis systemów monitorowania i oceny, w tym roli odgrywanej przez komitety monitorujące,
" defi nicję procedur dotyczących przepływów fi nansowych w celu zapewnienia ich przejrzystości.
10.3.3. Uzupełnienia programowe
Artykuł 18(3) przepisu ogólnego 1260/1999 wymaga, aby instytucja zarządzająca sporządziła i przyjęła Uzupeł-
nienie programowe w terminie do trzech miesięcy po decyzji Komisji Europejskiej o przyjęciu Programu opera-
cyjnego. Dokument ten powinien być także przyjęty przez Komitet monitorujący.
Uzupełnienie programowe jest samodzielnym dokumentem, który charakteryzuje strategię Programu operacyj-
nego z uwzględnieniem większej ilości szczegółów włącznie z kryteriami podziału na etapy. Zawiera on infor-
macje o procedurze wyboru projektu, kryteriach doboru i wskaznikach. Na poziomie etapu, przedstawia nastę-
pujące informacje:
" opis etapu,
" cele pośrednie i cele końcowe,
" przykłady czynności,
" przykłady możliwych produktów,
" przykłady wpływów.
Uzupełnienie programowe jest doskonałym dokumentem dla eksperta spoza Unii, który chciałby zapoznać się
z treścią programu bez konieczności przedzierania się przez żargon UE.
Z A R Z D Z A N I E P R O J E K T E M 65
10.3.4. Komitety monitorujące
Komitety monitorujące są kluczowymi organami administracji, zarządzania wdrażaniem Ramowych Podstaw
Wsparcia Wspólnoty, Programami operacyjnymi oraz Dokumentami Programowymi. Zakres ich obowiązków
określa artykuł 35 przepisu (EC) nr 1260/1999. Artykuł 35 stwierdza, że każda Ramowa Podstawa Wsparcia
Wspólnoty, każdy Program operacyjny i każdy Dokument Programowy muszą być nadzorowane przez własne
Komitety monitorujące.
Komitety odgrywają kluczową rolę w procesie doboru projektów i dopilnowaniu, aby pomoc programowa odpo-
wiadała potrzebom lokalnym i regionalnym. W zakresie monitorowania i oceny, komitet upewni się co do efek-
tywności i jakości pomocy z Unii Europejskiej. Komitet może także zatwierdzać lub modyfikować wskazniki ma-
terialne i fi nansowe wykorzystywane do monitorowania pomocy oraz będzie okresowo przeprowadzać kontrolę
postępów w drodze do osiągnięcia konkretnych celów pomocy .
Wskazówka:
Znajomość kluczowych dokumentów unijnych jest niezbędna, jeżeli samorządy lokalne mają z powodzeniem
starać się o środki z europejskiego funduszu strukturalnego. Te dokumenty to: Ramowe Podstawy Wsparcia
Wspólnoty, Programy operacyjne oraz Uzupełnienia programowe.
Należy zauważyć, że wiele programów nie zostało rozpoczętych na czas. Wnioski z pierwszej tury będą czę-
ściowo dotyczyć projektów, których realizacja już została rozpoczęta, ponieważ o środki będzie można ubie-
gać się od 1 stycznia 2004 r. Oznacza to, że samorządy lokalne i regionalne muszą orientować się w przebiegu
negocjacji pomiędzy rządem Polski i Komisją Europejską w zakresie Ramowych Podstaw Wsparcia Wspólnoty
oraz Programów operacyjnych, aby zorientować się, czy projekty mogą liczyć na finansowanie i że projekt od-
grywa rolę w osiąganiu celów programu.
Uzupełnienie programowe musi zostać przedłożone w terminie do trzech miesięcy po przyjęciu Programu
operacyjnego przez Komisję Europejską. Dokument ten może nie być dostępny na pierwszą rundę zgłoszeń.
Jedną z najważniejszych cech unijnych funduszy strukturalnych jest wieloletnie budżetowanie i planowanie
programów. Rząd Polski wprowadził zmiany do Ustawy o fi nansach publicznych, aby umożliwić wykorzysta- [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki