Hejwowski Kognitywno komunikacyjna teoria przekĹadu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

most expensive lawyers drodzy prawnicy są zwykle dobrzy, można więc się spodziewać
długiego procesu;
prime real estate podkreśla wartość posiadłości;
rightful owners autor z góry wyklucza prawa kogokolwiek innego do wymienionych
dóbr;
* Zdanie Oh the Sturm und Drang that has occasioned jest wysoce nacechowane typowe
byłoby tu zdanie składające się z podmiotu, orzeczenia i dopełnienia, na przykład jakiś
odpowiednik polskiego decyzja sądu wywołała burzę ; zamiast tego autor posługuje się
równoważnikiem zdania składającym się z rozbudowanej grupy rzeczownikowej;
charakterystyczne jest też użycie wykrzyknika oh , wyszukanego wyrażenia Sturm und
Drang i dość rzadko używanego czasownika occasion wszystko to ma wyrażać ironiczny
stosunek autora do opisywanej sprawy.
5. Modalność tekstu (nastawienia autora)
Dominującą nutą jest ironia, zwłaszcza w odniesieniu do Liechtensteinu: autor
podkreśla jego niezwykle małe rozmiary, anachronizm ( haven for old European nobility ,
even its head of state, prince Hans-Adam II ), podejrzaną reputację ( haven for dodgy
dollars ), kontrast między znikomością państwa i jego anachronizmem a pełna oburzenia,
gwałtowną reakcją paralele z Wielkim Księstwem Fenwick z komedii filmowej ( Mouse
that roared , Oh the Sturm und Drang that has occasioned , has mustered all its big guns for
the fray , armed with four lawyers , girded his loins battle ). Autor bierze też w cudzysłów
wyraz Sovereignty sugerując jakby, że tak mały kraj nie powinien używać tak poważnych
wyrazów, ewentualnie, że w przypadku tak małego kraju nie można naprawdę mówić o
suwerenności.
Autor p0okpiwa również z wyroku sądu niemieckiego, używając najpierw zamiast
oficjalnego sformułowania wyroku potocznego no way , zdecydowanie nie pasującego do
powagi sądu, a następnie nieco archaicznego wyrażenia of yore w uzasadnieniu wyroku.
W ostatnich zdaniach zaznacza się sceptycyzm autora co do możliwości rychłego
rozwiązania sporu.
36
P r o b l e m y t ł u m a c z e n i o w e:
1. Tytuł. Tłumacz powinien dotrzeć do zródła tego sformułowania (tytuły anglojęzycznych
filmów wraz z obsadą, streszczeniem i innymi informacjami można odnalezć, na przykład w:
Leonard Maltin s Movie and Video Guide, Sygnet 1995), a następnie sprawdzić, pod jakim
tytułem ten film był wyświetlany w Polsce. Oczywiście można tytuł artykułu przetłumaczyć
nie wiedząc nic o filmie metafora i tak będzie przejrzysta ale ze względu na to, że
niektórzy odbiorcy przekładu mogą ten film pamiętać, najlepiej byłoby użyć polskiego tytułu
filmu: Mysz, która ryknęła, a nie, na przykład: Mysz, która zaryczała .
2. Tekst The Mouse That Roared zawiera kilka nielogiczności. Po pierwsze: wojska
niemieckie mogły skonfiskować zamki, ziemie i posiadłości, ale nie bardzo widzę, jak
mogłyby wywiezć je z Czech, w związku z tym trudno przypuszczać, żeby teraz Niemcy
rzeczywiście mówili o zwracaniu nieruchomości. Zatem z całej efektownej listy do zwracania
pozostają jedynie dzieła siedemnastowiecznych mistrzów . Po drugie, nie można zwracać
właścicielowi tego, co mu się prawnie należy i jednocześnie twierdzić, że jest to
odszkodowanie. Po trzecie: Liechtenstein nie jest królestwem lecz księstwem.
3. Niewielu Polaków wie, jak przeliczać akry na obowiązujące w Polsce miary powierzchni.
W związku z tym 430,000 acres należałoby chyba przeliczyć na hektary. Nie można też
zapominać, że po polsku przecinków i kropek w liczbach używa się akurat odwrotnie niż po
angielsku.
4. Zgrabna metafora eyeblink on the autobahn jest dość trudna do przełożenia
mrugnięcie okiem na autostradzie jest zdecydowanie, a mówieniowe kraj, przez który
można przejechać autostradą w mgnieniu oka długie i nieśpieszne. Lepiej więc może
zrezygnować z oryginalnego obrazu i dowcipu i napisać ten punkcik na mapie (Europy) ?
5. & haven for dodgy dollars and old European nobility . Po polsku nie można łączyć za
pomocą i tak równych elementów jak dolary i arystokracja, trudno też wymyślić jeden
ekwiwalent słowa haven , który pasowałby zarówno do dolarów, jak i do arystokracji
(schronienie, przystań, raj dla dolarów, nie brzmią zbyt dobrze po polsku tego typu
wyrazów używa się raczej w odniesieniu do ludzi); a zatem trzeba będzie zapewne użyć
dwóch różnych rzeczowników zamiast jednego angielskiego haven , lub zastąpić
sformułowanie dodgy dollars na przykład podejrzanymi biznesmenami . Ponadto,
sformułowanie haven for dodgy dollars prowokuje niektórych niedoświadczonych tłumaczy
do używania takich sformułowań, jak brudne pieniądze czy nawet pralnia brudnych
dolarów . Takie rozwiązanie przekładowe może być niezmiernie niebezpieczne: pranie
brudnych pieniędzy jest przestępstwem w świetle prawa międzynarodowego, zatem
niefortunny tłumacz lub jego wydawca gdyby tłumaczenie ukazało się w prasie mógłby
zostać pozwany do sądu przez władze państwa Liechtenstein. (o tym, jak wielka jest
odpowiedzialność tłumaczy za słowo, zwłaszcza w kwestiach międzynarodowych,
przypomnieliśmy sobie niedawno w związku z tłumaczeniem wypowiedzi A.
Kwaśniewskiego: byliśmy zwodzeni na angielskie we were taken for a ride . Trzeba
przyznać, że tłumacz, który wybrał takie rozwiązanie, wykazał się dużym brakiem wyobrazni
i odpowiedzialności).
6. Sturm und Drang . Wielu Polaków zna określenie Sturm und Drang (co prawda
niektórym myli się z Drang nach Osten ), ale w tym akurat tekście może to być tylko
utrudnieniem. Sformułowanie użyte w tekście nie ma nic wspólnego z literaturą niemiecką,
lecz tylko w większych słownikach amerykańskich znajdziemy odpowiednie wyjaśnienie: 1.
a style or movement od German literature of the latter half of the 18 century [& ] 2. tumult,
turmoil, upheaval (RHODE).
7. sovereignty ponieważ trudno uznać, by cudzysłów miał oznaczać cytat pojedyncze
wyrazy cytuje się tylko wtedy, gdy są one z jakichś powodów niezwykłe czy zaskakujące,
37
należy zatem uznać, że cudzysłów ma wyrażać ironię autora; ironia jest nieuzasadniona, [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki