Ĺw. Tomasz z Akwinu 19. Suma Teologiczna Tom XIX

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

lub przez Kościół wytwarza odpowiedni nastrój do modlitwy, a przede wszystkim jest
z woli Bożej przybytkiem łask. Niektórzy wprawdzie twierdzą, że nastrój modlitewny
bardziej ich ogarnia na łonie natury niż w świątyni, że nie mogą modlić się w tłumie.
Niemniej, ponieważ jesteśmy istotami społecznymi, zbiorowe wielbienie Pana Boga w
kościele jest zasadniczo wyższe i skuteczniejsze, aniżeli modlitewny nastrój na widok
bezmiaru morza, niebotyczności ośnieżonych szczytów górskich, tajemniczości lasów,
uroku łąk i pól, bezkresu nieba. Ale ten nastrój częściej przechodzi w marzycielstwo
niż w modlitwę.
Q. 85, a. 1. Ofiara najogólniej to dobrowolne złożenie komuś jakiegoś daru celem
spełnienia jakiejś powinności. Jeśli powinność ta dotyczy pomocy, której należy
udzielić potrzebującym, ofiara ta będzie jałmużną; jeśli odnosi się do jakiegoś dzieła,
służącego ogółowi społeczeństwa, np. rozbudowy sieci szkół, lotnictwa, floty itp.,
będzie dobrowolną daniną; jeśli wreszcie zmierza do oddania hołdu bóstwu, wówczas
ma miejsce ofiara religijna już to w postaci pewnej dani na rzecz kultu i jego
wykonawców, czyli kapłanów, już to w postaci żertwy, czyli obrzędowego zniszczenia
pewnej rzeczy, np. zabicia zwierzęcia i spalenia go na znak uznania zależności
.człowieka od Boga. Ten ostatni sposób składania ofiary znany był najbardziej nawet
pierwotnym ludom w najdawniejszych czasach. Już 150 tyś. lat temu składano bóstwu
ofiary ze zwierząt, jak zdają się o tym świadczyć wykopaliska w jaskiniach
Wildmanlisloch i w Petershohle. W krajach, gdzie ludność zajmowała się rolnictwem,
składano bóstwu w ofierze plony zbóż oraz owoce i oliwę; tam zaś, gdzie lud żył z
pasterstwa lub łowiectwa, składano ofiary ze zwierząt zabijanych nieraz masowo w
tym celu. Np. Pismo św. opowiada, że król Dawid z okazji ogłoszenia jego syna
Salomona swoim następcą na tronie, rozkazał, by ofiarowano całopalenie dla Jahwy:
tysiąc młodych cielców, tysiąc baranów i tysiąc jagniąt wraz z ofiarami płynnymi i
mnóstwem ofiar za całego Izraela (I Kronik 29, 21). Sam zaś Salomon z okazji
poświęcenia świątyni złożył w ofierze dwadzieścia dwa tysiące wołów i sto
dwadzieścia tysięcy owiec i tak poświęcił dom Boży (II Kronik 7, 5).
W niektórych krajach na ofiarę bóstwu zabijano nawet ludzi, a zwłaszcza dzieci. To
okrucieństwo łączyło się nieraz z kannibalizmemi, czyli zjadaniem mięsa ludzkiego,
195
oraz zwyrodnieniem popędu płciowego w postaci sadyzmu, czyli szukania rozkoszy w
zadawaniu mąk innym. Sadyzm ten maskowano obrzędami religijnymi celem
usprawiedliwienia własnego zwyrodnienia wolą bóstwa. %7łe podłożem tego' rodzaju
ofiar z ludzi było zboczenie popędu płciowego dobitnie świadczą orgie, jakie im
zwykle towarzyszyły: ofiary, którymi najczęściej byli młodzi jeńcy wojenni,
przywiązywano do pala przy ognisku i wśród dzikich wrzasków i tańców żywcem je
pieczono i zjadano mięśnie wraz z sercem, które wyrywano' jeszcze z żywej piersi.
Widok nagich ciał młodzieńców, żywcem pieczonych i wijących się w paroksyzmie
bólu, oraz woń smażonego ciała ludzkiego wywoływały pośród uczestników tych
makabrycznych obrzędów objawy szału oraz orgie. Nic więc dziwnego, że np. w
takim Meksyku co roku tysiące jeńców, a w razie ich braku całe zastępy własnych
podrastającyeh chłopców i dziewcząt zabijano wśród okrutnych męczarni niby to w
ofierze bóstwu, a w rzeczywistości dla wywołania dreszczów rozkoszy, wyładowania
zwyrodniałych popędów i zdziczałych skłonności do okrucieństwa. Ofiary z ludzi
składano także w Peru, w Afryce zachodniej, na wielu wyspach, rozsianych na
Oceanie Spokojnym, a także w starożytnym Egipcie, w Grecji i w Rzymie, a nawet,
pod wpływem Chananejczyków, w Palestynie wbrew wielokrotnemu zakazowi Pisma
św. w Prawie Mojżeszowym (Porównaj Kapł. 18, 21 ; Powt 18, 9). Np. Jefte, wódz
żydów, jeden z następców Jozuego, przyrzekł złożyć ofiarę całopalną z pierwszego
człowieka, którego napotka po zwycięstwie nad Ammonitami. Otóż tak się złożyło, że
jego własna córka, wyszedłszy na powitanie go, była tym pierwszym człowiekiem.
Ojciec nie wahał się dopełnić na nie} swego okrutnego ślubu i zabił ją w ofierze
Jehowie (Sędz 11). Sam Abraham również już zabierał się do zadania śmiertelnego
ciosu swojemu jedynemu dziecku Izaakowi, ofiarowanemu na całopalenie Jahwie, ale
w ostatniej chwili Bóg, który dając mu rozkaz złożenia tej ofiary, chciał tylko
wypróbować jego posłuszeństwo, powstrzymał go od jej wykonania. Zmierć Syna
Bożego Jezusa Chrystusa po parogodzinnej meczami na krzyżu była krwawą ofiarą,
złożoną przez Niego za całą, ludzkość, a Msza św. jest bezkrwawym ponowieniem
tejże ofiary. Ofiara ta położyła kres obowiązkowi składania Bogu ofiar krwawych.
Powszechność zwyczaju składania bóstwu ofiar świadczy, że zwyczaj ten poniekąd
wypływa z prawa natury. Według św. Tomasza nakazem prawa natury jest to [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki